Nad syberyjską równiną są ciemne chmury, na szarym, brudnym śniegu droga z czaszek zakręconych drutem kolczastym. Matka Polska stawia obok nich świece. Na horyzoncie oni zlewają się w rzeki ognia, które płyną ku pamięci ofiar. …

Ludzie nie płakali. Łzy zamarzały. Było strasznie, od wiatrów i wilków. Ten syberyjski duet będzie towarzyszyć nam nocą przez długie lata zesłania. Tak zapamiętałem pierwszą noc na zesłaniu, którą później namalowałem na obrazie.

Tego wagonu pociągu nigdy nie mogłem zapomnieć. On męczył mnie przez 50 lat. Wreszcie w 1986 r postanowiłem: muszę go namalować i wyrzucić to z siebie. Tylko jak to zrobić, żeby forma była odpowiednia dla tej treści?